Deneyimledim ki;
Zihin üç farklı şekilde çalışır…
Düşünce,
Duygu,
Davranış…
Hangimiz sıkıntılı dönemler yaşamadık.
Yaşamıyoruz ya da yaşamayacağız?
Siz ce yaşadığımız bu sıkıntının
önemli nedeni sadece olayların kendisi mi?
Yoksa duruma ne şekilde baktığımız,
olayları ne şekilde algıladığımız mı?
Söylemek istediğim:
Düşünce, duygu ve davranışlarımız
bir bütün halinde çalışırken,
her biri bir diğerini tetiklemektedir.
Nasıl mı?
Olumsuz bir duygu durumu içerisinde olduğumuzda
aklımızdan geçen düşünceler,
durumu düzeltmeye yarayacak yapıcı davranışlar yerine
durumu bizim için daha da zorlaştıracak
davranışlar tadında çıkar karşımıza.
Böylece olumsuz olayları ardı ardına
bir paratoner gibi çekeriz.
Neden mi?
Çünkü zihinlerimiz bizi mutlu etmek değil,
güvende tutmak üzere evrimleşmiş yapılardır.
Kendince bize yardım etmeye,
güvenliğimizi sağlamaya çalışan zihnimizin
çırpınışları tam da bu yüzdendir.
Bu yüzdendir ki;
yaşadığımız olayları,
durumları yorumlayan,
onları anlamamızı sağlayan ve
bakış açımızı oluşturan beynimiz,
ya da daha genel olarak bilişşel sistemimizin
oyunlarına yenik düşmemek için
mesajı gerçekçi ve doğru anlamak gerekiyor.
Mesela sınav kaygısı içinde olduğumuzda
DÜŞÜNCE:
Hata yapmamalıyım,
eğer düşük not alırsam bu sonum olur,
asla düzeltemem tadındadır.
DUYGU:
kaygı, umutsuzluk, sıkıntı tadındadır.
DAVRANIŞ:
Soruları doğru okumadan cevaplamaya çalışma tadındadır.
Oysa sadece olumsuz olaylara odaklanmak yerine
durumun farklı yönlerini de aklımıza getirip,
farklı duygu ve davranışlar içinde olursak:
DÜŞÜNCE:
Şu anda kaygılıyım, kaygı benim doğal bir duygum.
Bu yüzden böyle düşünüyorum.
Hata yapmam hiçbir şey yapamayacağım anlamına gelmez.
Yaptığım şeyi önemsediğimi gösterir tadındadır.
DUYGU:
Rahatlama tadında olur.
DAVRANIŞ:
Soruları daha dikkatli okuyup cevaplamaya çalışma tadında olacaktır.
Bu ‘Polyannacılık oynamak’ değildir.
Var olan durumun daha somut ve nesnel bir değerlendirmesini yapmak,
alternatif düşünceler üretmek,
aynı durumu daha gerçekçi değerlendirmek,
yapıcı davranışlar üretmek,
bir anlamda büyük resmi görebilmektir.